Spe­cja­li­ści mają wąt­pli­wo­ści, czy me­la­to­ni­na po­win­na być sto­so­wa­na do wal­ki z bez­sen­no­ścią. To hor­mon, któ­ry od­gry­wa istot­ną rolę w bio­lo­gii czło­wie­ka i jego do­dat­ko­wa su­ple­men­ta­cja może wy­rzą­dzić wię­cej szko­dy niż po­żyt­ku.

Co to jest me­la­to­ni­na?

Me­la­to­ni­na od lat z po­wo­dze­niem jest sto­so­wa­na w le­cze­niu za­bu­rzeń snu, w szcze­gól­no­ści w te­ra­pii za­bu­rzeń ryt­mu oko­ło­do­bo­we­go u do­ro­słych. Pro­duk­cja me­la­to­ni­ny roz­po­czy­na się w nocy, kie­dy na ze­wnątrz za­czy­na się ściem­niać.

Wy­dzie­la­na jest przez szy­szyn­kę – mały gru­czoł znaj­du­ją­cy się z tyłu gło­wy. Me­la­to­ni­na sy­gna­li­zu­je or­ga­ni­zmo­wi, że pora na sen. Gdy wscho­dzi słoń­ce i świe­ci świa­tło, po­ziom me­la­to­ni­ny po­now­nie spa­da, aby po­móc or­ga­ni­zmo­wi obu­dzić się.

Me­la­to­ni­na a sen

Ła­twa do­stęp­ność i to że me­la­to­ni­na jest na­tu­ral­nym hor­mo­nem spra­wia, że wie­lu oso­bom wy­da­je się, że me­la­to­ni­na jest mniej szko­dli­wa niż uza­leż­nia­ją­ce leki na­sen­ne.

Ame­ry­kań­ska Aka­de­mia Me­dy­cy­ny Snu roz­po­czę­ła ostat­nio nowe ba­da­nie, któ­re­go ce­lem jest oce­na bez­pie­czeń­stwa me­la­to­ni­ny. Ba­da­nie jest jesz­cze w toku, ale Aka­de­mia już za­le­ca, żeby nie sto­so­wać me­la­to­ni­ny na bez­sen­ność u do­ro­słych i dzie­ci.

Co z tą bez­sen­no­ścią?

Przej­ścio­we pro­ble­my ze snem mogą po­ja­wiać się na róż­nych eta­pach ży­cia i nie za­wsze są cho­ro­bą. Je­śli jed­nak bez­sen­ność wy­stę­pu­je co naj­mniej 3 razy w ty­go­dniu i utrzy­mu­je się przez co naj­mniej mie­siąc uzna­wa­na jest za cho­ro­bę, któ­ra wy­ma­ga le­cze­nia.

Cza­sa­mi me­la­to­ni­na sprze­da­wa­na jest w po­sta­ci atrak­cyj­nych żel­ków – za­chę­ca to zde­spe­ro­wa­nych ro­dzi­ców szu­ka­ją­cych po­mo­cy dla sie­bie i swo­ich dzie­ci.

Dr Mu­ham­mad Ade­el Ri­shi, wi­ce­prze­wod­ni­czą­cy Ko­mi­te­tu Bez­pie­czeń­stwa Pu­blicz­ne­go Ame­ry­kań­skiej Aka­de­mii Me­dy­cy­ny Snu mówi, że ist­nie­ją waż­ne po­wo­dy, aby nie uży­wać me­la­to­ni­ny na bez­sen­ność, do­pó­ki nie bę­dzie do­stęp­nych wię­cej in­for­ma­cji.

Nie­spój­ne daw­ki me­la­to­ni­ny

Me­la­to­ni­na wpły­wa na sen, ale hor­mon ten od­dzia­łu­je rów­nież na inne funk­cje or­ga­ni­zmu. Wcze­śniej­sze ba­da­nie pro­duk­tów me­la­to­ni­ny wska­zy­wa­ło na pro­ble­my z nie­spój­ny­mi daw­ka­mi, któ­re nie po­zwa­la­ją na do­kład­ne okre­śle­nie ile me­la­to­ni­ny otrzy­mu­je or­ga­nizm i skło­ni­ły do ​​więk­sze­go nad­zo­ru FDA (Food And Drug Ad­mi­ni­stra­tion).

Prze­pro­wa­dzo­ne ba­da­nia wy­ka­za­ły, że w prak­ty­ce pre­pa­ra­ty czę­sto za­wie­ra­ją znacz­nie wię­cej lub mniej hor­mo­nów niż po­da­no na ety­kie­cie. Ist­nie­ją też wąt­pli­wo­ści czy me­la­to­ni­na wpły­wa na doj­rze­wa­nie u dzie­ci – na to py­ta­nie pró­bu­ją od­po­wie­dzieć na­ukow­cy ze Szpi­ta­la Dzie­cię­ce­go we Wschod­nim On­ta­rio w Ot­ta­wie w Ka­na­dzie.

Wy­glą­da więc na to, że war­to po­cze­kać na do­kład­ne wnio­ski z ba­da­nia i nie sto­so­wać sa­mo­dziel­nie, ani tym bar­dziej nie po­da­wać dzie­ciom pre­pa­ra­tów z me­la­to­ni­ną bez wcze­śniej­szej kon­sul­ta­cji z le­ka­rzem. Po­trzeb­ne są dal­sze ba­da­nia, aby oce­nić bez­piecz­ne sto­so­wa­nie me­la­to­ni­ny u dzie­ci.

Jak dbać o zdro­wy sen dzie­ci – 5 pro­stych za­sad:

1. Wpro­wa­dze­nie sta­łych ram snu – po­wta­rzal­nych pór kła­dze­nia się do łóż­ka i wsta­wa­nia, nie­zmien­nych rów­nież w dni wol­ne od przed­szko­la i szko­ły, czy­li np. week­en­dy.
2. Wy­two­rze­nie ry­tu­ałów oko­ło­sen­nych – ką­piel, ko­la­cja, spo­koj­ne za­ba­wy, czy­ta­nie ba­jek, śpie­wa­nie ko­ły­sa­nek.
3. Od­po­wied­nie wa­run­ki w sy­pial­ni – ciem­na, ci­cha sy­pial­nia.
4. Uni­ka­nie pro­duk­tów za­wie­ra­ją­cych ko­fe­inę i in­nych po­bu­dza­ją­cych sub­stan­cji, np. na­po­jów typu cola, ener­ge­ty­ków, cu­kier­ków/ciast z kawą, ka­kao, her­ba­ty.
5. Uni­ka­nie mul­ti­me­diów – eks­po­zy­cji na świa­tło wie­czo­rem.

Je­że­li po­mi­mo sto­so­wa­nia się do tych za­sad dziec­ko ma pro­ble­my z za­śnię­ciem, weź­cie pod uwa­gę też to, że kła­dzie­my je spać zbyt wcze­śnie. Je­że­li dziec­ko nie za­sy­pia w cią­gu ok. 15 min., wyj­mij­my je z łóż­ka, za­pro­po­nuj­my ci­chą za­ba­wę i spró­buj­my po­ło­żyć je po­now­nie za 20-30 min lub wcze­śniej, je­śli bę­dzie wy­ka­zy­wa­ło ozna­ki sen­no­ści.

Źró­dła:

De­pri­ved of Sle­ep, Many Turn to Me­la­to­nin De­spi­te Ri­sks, Lau­ra Lil­lie, April 19, 2022, Med­sca­pe Psy­chia­try