Chy­ba zgo­dzi­cie się, że dziś do­szli­śmy do mo­men­tu, w któ­rym znacz­nie mniej wsty­dzi­my się roz­ma­wiać o HIV. Wy­da­wać by się mo­gło, że kwe­stia epi­de­mii AIDS, któ­rą sym­bo­li­zu­je czer­wo­na ko­kard­ka, prze­sta­ła już ro­bić na nas tak ogrom­ne wra­że­nie. Bez wąt­pie­nia wpły­nął na to m.in. ogrom­ny suk­ces współ­cze­snej me­dy­cy­ny, któ­ry dał pa­cjen­tom szan­sę na nor­mal­ne ży­cie z cho­ro­bą prze­wle­kłą.

Jed­nak czy w ten spo­sób nie uśpi­li­śmy na­szej czuj­no­ści? Czy rze­czy­wi­ście mo­że­my być dziś spo­koj­ni? Czy pro­blem za­ka­żeń HIV nie za­czął być po­mi­ja­ny i ba­ga­te­li­zo­wa­ny? Czy je­steś prze­ko­na­na, że je­steś bez­piecz­na?

1 grud­nia ob­cho­dzi­my Świa­to­wy Dzień AIDS i z tej oka­zji war­to pod­kre­ślić, że trak­to­wa­nie tego pro­ble­mu w ten spo­sób jest wy­ra­zem bra­ku świa­do­mo­ści i wie­dzy na jego te­mat.

Co to jest HIV i AIDS?

Za­cznij­my od szyb­kiej przy­po­mi­naj­ki – HIV to ludz­ki wi­rus (z ro­dzi­ny re­tro­wi­ru­sów) na­by­te­go nie­do­bo­ru od­por­no­ści, któ­ry po­wo­du­je upo­śle­dze­nie od­por­no­ści. Jego dzia­ła­nie spro­wa­dza się do ata­ku wy­mie­rzo­ne­go głów­nie w ko­mór­ki na­sze­go ukła­du od­por­no­ścio­we­go.

Samo za­ka­że­nie HIV może, ale nie musi wy­wo­łać ze­spół róż­nych cho­rób (in­fek­cje, no­wo­two­ry), któ­re zwa­ne są już AIDS (ang. acqu­ired im­mu­no­de­fi­cien­cy syn­dro­me).

Mię­dzy wi­ru­sem HIV a cho­ro­bą AIDS nie ma zna­ku rów­no­ści. Co ozna­cza, że dzię­ki za­sto­so­wa­niu te­ra­pii an­ty­re­tro­wi­ru­so­wej u oso­by se­ro­po­zy­tyw­nej, zmniej­sza się znacz­nie ry­zy­ko wy­stą­pie­nia cho­ro­by AIDS.

HIV w Pol­sce

Nie­ste­ty rok 2022 nie przy­niósł nam do­brych wia­do­mo­ści. W na­szym kra­ju był re­kor­do­wy pod wzglę­dem licz­by nowo wy­kry­tych przy­pad­ków HIV. Do paź­dzier­ni­ka za­no­to­wa­no ich aż 1910, co ozna­cza, że dzien­nie za­ka­ża­ło się 6 osób (a pa­mię­taj­my, że są to dane wy­łącz­nie dia­gno­stycz­ne). Sza­cu­je się bo­wiem, że tyl­ko 1/3 osób za­ka­żo­nych wie, że ma HIV.

Naj­częst­sze ste­reo­ty­py o HIV

• Nadal zda­rza się, że HIV jest ko­ja­rzo­ny je­dy­nie z wy­bra­ny­mi gru­pa­mi spo­łecz­ny­mi. To mit, gdyż wi­rus prze­no­si się dro­gą za­cho­wań be­ha­wio­ral­nych czło­wie­ka, stąd każ­dy, kto roz­po­czął sto­sun­ki sek­su­al­ne jest na­ra­żo­ny.
• HIV nie do­ty­czy osób star­szych. To rów­nież mit, bo oka­zu­je się, że dziś ro­śnie wśród nich licz­ba przy­pad­ków za­ka­że­nia wi­ru­sem HIV. Mó­wi­my na­wet o po­ję­ciu „HIV 50+”.
• HIV ozna­cza wy­rok. To nie­praw­da, dzię­ki wcze­sne­mu wy­kry­ciu i sku­tecz­nej te­ra­pii stał się cho­ro­bą prze­wle­kłą, z któ­rą pa­cjen­ci nor­mal­nie żyją.
• HIV prze­no­si się wy­łącz­nie dro­gą płcio­wą i przy kon­tak­cie z za­ka­żo­ną krwią. To nie­praw­da, po­nie­waż oprócz kon­tak­tów sek­su­al­nych z pe­ne­tra­cją (w tym te wa­gi­nal­ne, anal­ne i oral­ne) i trans­fe­ru za­ka­żo­nej krwi in­nej oso­by do na­sze­go krwio­bie­gu – nie mo­że­my za­po­mi­nać rów­nież o cza­sie cią­ży, mo­men­cie po­ro­du i okre­su kar­mie­nia pier­sią. Wów­czas mama za­ka­żo­na HIV tak­że może za­ka­zić swo­je dziec­ko, dla­te­go tak waż­na jest pro­fi­lak­ty­ka.
• Za­ka­że­nia HIV to opa­no­wa­ny pro­blem. Nie­ste­ty nie. To nadal ak­tu­al­ne za­gro­że­nie i każ­dy z nas jest na­ra­żo­ny.

Zrób test – to waż­ne!

Dla­cze­go war­to? Bo tyl­ko tak je­ste­śmy w sta­nie za­trzy­mać i kon­tro­lo­wać pro­ces prze­no­sze­nia HIV. Dru­gi ar­gu­ment to wpływ na kom­fort i ja­kość ży­cia pa­cjen­ta. Bo­wiem sku­tecz­na te­ra­pia an­ty­re­tro­wi­ru­so­wa (ARV) umoż­li­wia oso­bie za­ka­żo­nej ży­cie nie­wie­le róż­nią­ce się od jej naj­bliż­sze­go oto­cze­nia. Po­zwa­la na two­rze­nie szczę­śli­we­go związ­ku oraz po­sia­da­nie zdro­wych dzie­ci. Dla­te­go im szyb­ciej wy­kry­ty wi­rus, tym le­piej.

War­to do­dać, że test jest bez­płat­ny, ano­ni­mo­wy i moż­na go wy­ko­nać bez skie­ro­wa­nia. Peł­ną li­stę punk­tów kon­sul­ta­cyj­no-dia­gno­stycz­nych znaj­dzie­cie na stro­nie Kra­jo­we­go Cen­trum ds. AIDS. W War­sza­wie są np. zlo­ka­li­zo­wa­ne na:

• ul. Chmiel­nej 4,
• ul. Ja­giel­loń­skiej 34,
• al. Jana Paw­ła II 45A,
• ul. Nu­gat 3.

Wy­ko­na­nie te­stu to ża­den wstyd, ale wy­raz Wa­szej od­po­wie­dzial­no­ści, świa­do­mo­ści i tro­ski o wła­sne zdro­wie oraz zdro­wie part­ne­ra.

War­to roz­ma­wiać i ro­zu­mieć

Roz­mo­wy o za­ka­że­niu HIV na­le­ży trak­to­wać po­waż­nie. Szcze­gól­nie ro­dzi­ce po­win­ni uczu­lić swo­je dzie­ci na ten te­mat. Nie za­po­mi­naj­my rów­nież o tym, że na­sza świa­do­mość prze­kła­da się na wspar­cie osób ży­ją­cych z HIV i AIDS, któ­re spo­ty­ka­ją się ze styg­ma­ty­za­cją i izo­la­cją.

War­to o tym sta­le edu­ko­wać, bo współ­cze­śnie cho­ry po­dob­nie, jak inni pa­cjen­ci z cho­ro­ba­mi prze­wle­kły­mi, pa­ku­je leki w małe pu­de­łecz­ko, po­dró­żu­je, speł­nia swo­je pa­sje, roz­wi­ja się. Ma pra­wo nor­mal­nie funk­cjo­no­wać za­wo­do­wo i pry­wat­nie.