Je­śli ha­sło: sta­ty­ny z przy­czyn zdro­wot­nych wie­le Ci mówi, albo je­śli leki te obec­ne są w ży­ciu bli­skiej Ci oso­by, to chcia­ła­bym, byś na chwi­lę za­trzy­ma­ła się przy tym ar­ty­ku­le i wzię­ła go so­bie do ser­ca.

Sta­ty­ny są naj­czę­ściej prze­pi­sy­wa­ny­mi le­ka­mi w te­ra­pii hi­per­cho­le­ste­ro­le­mii, czy­li wy­so­kie­go stę­że­nia cho­le­ste­ro­lu. Nie tyl­ko ob­ni­ża­ją stę­że­nia li­pi­dów, ale też zmniej­sza­ją ry­zy­ko cho­rób ser­co­wo-na­czy­nio­wych, sta­bi­li­zu­ją blasz­kę miaż­dży­co­wą.

Nie­ste­ty wie­lu pa­cjen­tów sa­mo­dziel­nie re­zy­gnu­je z te­ra­pii sta­ty­na­mi, dla­cze­go?

Przy­czy­ny za­prze­sta­nia te­ra­pii sta­ty­na­mi

Głów­ną przy­czy­ną za­prze­sta­nia te­ra­pii jest nie­to­le­ran­cja le­cze­nia ma­ni­fe­stu­ją­ca się przede wszyst­kim ob­ja­wa­mi mię­śnio­wy­mi:

• bó­la­mi,
• skur­cza­mi,
• osła­bie­niem mię­śni do­dat­ko­wo z na­ra­sta­niem pa­ra­me­trów la­bo­ra­to­ryj­nych, ta­kich jak ki­na­za kre­aty­no­wa czy en­zy­my wą­tro­bo­we.

Sta­ty­sty­ki

Nie­któ­re dane mó­wią o wy­stę­po­wa­niu tej nie­to­le­ran­cji na­wet u 30% osób sto­su­ją­cych sta­ty­ny. Ale uwa­ga! Naj­now­szej me­ta­ana­li­zie opu­bli­ko­wa­nej w lu­tym 2022 r. w Eu­ro­pe­an He­art Jo­ur­nal na­ukow­cy stwier­dzi­li, że dane o nie­to­le­ran­cji są prze­sza­co­wa­ne i za­wy­żo­ne.

Prze­ana­li­zo­wa­no dane po­nad 4 mi­lio­nów pa­cjen­tów i po­twier­dzo­no, że rze­czy­wi­sta czę­stość nie­to­le­ran­cji sta­tyn wy­no­si oko­ło 9,1%.

Oczy­wi­ście są pa­cjen­ci, któ­rzy rze­czy­wi­ście do­świad­cza­ją mniej lub bar­dziej do­kucz­li­wych dzia­łań nie­po­żą­da­nych sta­tyn. U prze­wa­ża­ją­cej więk­szo­ści jed­nak, tak zwa­ne dzia­ła­nia nie­po­żą­da­ne wy­ni­ka­ją po pro­stu z nie­chę­ci do leku – wy­star­czy, że pa­cjent usły­szy nie­po­chleb­ne, ba­zu­ją­ce na nie­wia­ry­god­nych pu­bli­ka­cjach opi­nie na te­mat sta­tyn.

Trend, jaki ob­ser­wu­je­my jest szcze­gól­nie nie­bez­piecz­ny dla pa­cjen­tów, któ­rzy już mają swo­ją hi­sto­rię cho­rób ukła­du krą­że­nia.

Kon­se­kwen­cje od­sta­wie­nia sta­tyn

Oso­by po za­wa­le, uda­rze, z za­awan­so­wa­ną miaż­dży­cą na­czyń od­sta­wia­jąc sta­ty­nę z po­wo­du bła­hych do­le­gli­wo­ści lub za­sły­sza­nych nie­praw­dzi­wych opi­nii na­ra­ża­ją się na po­wtór­ne wy­stą­pie­nie cho­rób kar­dio­lo­gicz­nych.

Za­wał ser­ca i udar to nie prze­zię­bie­nie i nie­ste­ty każ­dy ko­lej­ny epi­zod po­wo­du­je wię­cej po­wi­kłań, dla­te­go le­ka­rze aż taki na­cisk kła­dą na tzw. pro­fi­lak­ty­kę wtór­ną czy­li ochro­nę przed ko­lej­nym za­cho­ro­wa­niem.

Mam więc do Was apel, je­śli wy­da­je się Wam, że ma­cie do czy­nie­nia z nie­to­le­ran­cją na sta­ty­ny, skon­sul­tuj­cie się ze swo­im le­ka­rzem, nie po­dej­muj­cie sa­mo­wol­nych de­cy­zji na pod­sta­wie za­sły­sza­nych opi­nii, czy fał­szy­wych in­for­ma­cji. Oczy­wi­ście sta­ty­ny, tak jak wszyst­kie leki, mogą po­wo­do­wać dzia­ła­nia nie­po­żą­da­ne, ale nie po­win­no być tak, że każ­dy ból mię­śni bę­dzie spra­wiał, że pa­cjen­ci sami dys­kwa­li­fi­ku­ją ich sku­tecz­ne le­cze­nie.

Źró­dło:

Iba­de­te By­ty­çi, Pe­ter E. Pen­son, Di­mi­tri P. Mi­kha­ili­dis, Na­than D. Wong, Ad­rian V. Her­nan­dez, Amir­hos­se­in Sa­heb­kar, Paul D. Thomp­son, Moh­sen Ma­zi­di, Ja­cek Rysz, Da­niel Pel­la, Želj­ko Re­iner, Pe­ter P. Toth, Ma­ciej Ba­nach, on be­half of the Li­pid and Blo­od Pres­su­re Meta-Ana­ly­sis Col­la­bo­ra­tion (LBPMC) Gro­up and the In­ter­na­tio­nal Li­pid Expert Pa­nel (ILEP), Pre­va­len­ce of sta­tin in­to­le­ran­ce: a meta-ana­ly­sis, Eu­ro­pe­an He­art Jo­ur­nal, 2022; ehac015, https://doi.org/10.1093/eur­he­artj/ehac015