Mimo że cho­ro­by aler­gicz­ne cha­rak­te­ry­zu­ją się róż­nym na­tę­że­niem i wią­żą się z in­ny­mi zmia­na­mi/ogra­ni­cze­nia­mi, to cho­ro­ba nie po­win­na być dla dziec­ka wy­ro­kiem. W tym kon­tek­ście w ca­łym pro­ce­sie na­uki ży­cia z aler­gią – bar­dzo waż­na jest wie­dza na te­mat po­ten­cjal­nych aler­ge­nów.

Po­nie­waż naj­wię­cej ana­fi­lak­sji wy­ni­ka z przy­pad­ko­we­go spo­ży­cia aler­ge­nu, war­to by oso­by opie­ku­ją­ce się dziec­kiem mia­ły świa­do­mość, jak uni­kać po­ten­cjal­nych aler­ge­nów. Wszyst­ko może mieć tu zna­cze­nie na­wet uży­cie tej sa­mej ły­żecz­ki, noża do na­kła­da­nia po­kar­mu bez aler­ge­nu i z aler­ge­nem. By Wam to do­brze zo­bra­zo­wać: na­le­ży np. uni­kać sma­ro­wa­nia krom­ki ma­słem, a na­stęp­nie uży­cie tego sa­me­go noża do wy­ję­cia dże­mu ze sło­ika. Cały sło­ik dże­mu zo­sta­je „ska­żo­ny” biał­ka­mi mle­ka, i dla aler­gi­ka już się nie na­da­je.

Ko­lej­nym przy­kła­dem jest zmo­ra wa­ka­cyj­na ro­dzi­ców/opie­ku­nów, czy­li na­kła­da­nie lo­dów w lo­dziar­niach tą sama łyż­ką, tyl­ko po chwi­lo­wym opłu­ka­niu jej w wia­der­ku z wodą. Je­śli dziec­ko może jeść wy­łącz­nie sor­be­ty, bo jest uczu­lo­ne na biał­ka mle­ka, to nie moż­na na­ra­żać go na sy­tu­ację, w któ­rej na­kła­da­my ko­muś in­ne­mu lody śmie­tan­ko­we a po­tem tą samą łyż­ką sor­bet! Stąd wła­śnie ko­niecz­ne jest cią­głe uświa­da­mia­nie spo­łe­czeń­stwa, czym są aler­gie i jak ła­two moż­na za­szko­dzić za­rów­no du­że­mu, jak i ma­łe­mu aler­gi­ko­wi.

Co może na­si­lać re­ak­cję aler­gicz­ną?

Ko­fak­to­ry to czyn­ni­ki, któ­re uła­twia­ją i przy­spie­sza­ją roz­wój re­ak­cji ana­fi­lak­tycz­nej. W wie­lu przy­pad­kach do re­ak­cji w ogó­le by nie do­szło, jed­nak gdy po­ja­wi się do­dat­ko­wy „wy­zwa­lacz” to ta się po­ja­wia.

Do naj­czę­ściej wy­mie­nia­nych ko­fak­to­rów na­le­żą:

• wy­si­łek fi­zycz­ny,
• al­ko­hol,
• in­fek­cja,
• mie­siącz­ka
• oraz nie­ste­ro­ido­we leki prze­ciw­za­pal­ne.

W przy­pad­ku dzie­ci naj­istot­niej­szym ko­fak­to­rem jest wy­si­łek fi­zycz­ny.

Ana­fi­lak­sja po­kar­mo­wa in­du­ko­wa­na wy­sił­kiem może się roz­wi­nąć u pa­cjen­ta, któ­ry spo­ży­wał aler­gen do 4 go­dzin przed wy­sił­kiem fi­zycz­nym lub bez­po­śred­nio po nim.

Po­kar­my, któ­re naj­czę­ściej wy­wo­łu­ją ana­fi­lak­sję po­wy­sił­ko­wą to:

• psze­ni­ca,
• inne zbo­ża,
• orze­chy.

Dla przy­kła­du ba­to­nik za­wie­ra­ją­cy orze­chy spo­ży­wa­ny w wa­run­kach spo­czyn­ko­wych nie po­wo­du­je żad­nych ob­ja­wów i jest do­brze to­le­ro­wa­ny, ale spo­ży­cie tego sa­me­go ba­to­ni­ka, a na­stęp­nie in­ten­syw­ny tre­ning ko­szy­ków­ki może do­pro­wa­dzić u dziec­ka do ana­fi­lak­sji.

Źró­dła:

• Bla­zow­ski L, Ma­jak P, Ku­rza­wa R, Kuna P, Je­rzyn­ska J. A se­ve­ri­ty gra­ding sys­tem of food-in­du­ced acu­te al­ler­gic re­ac­tions to avo­id the de­lay of epi­ne­ph­ri­ne ad­mi­ni­stra­tion. Ann Al­ler­gy Asth­ma Im­mu­nol. 2021;127(4):462-470.e2. doi:10.1016/j.anai.2021.04.015;

• Mu­ra­ro A, Worm M, Alvia­ni C, et al. EAACI gu­ide­li­nes: Ana­phy­la­xis (2021 upda­te). Al­ler­gy. 2022; 77(2):357-377. doi:10.1111/all.15032;

• Ana­fi­lak­sja zwią­za­na z po­kar­mem u dzie­ci – ak­tu­al­ny stan wie­dzy. Łu­kasz Bła­żow­ski, Ry­szard Ku­rza­wa, Pa­weł Ma­jak . Pe­diatr Med Rodz 2021, 17 (1), p. 8–16; DOI: 10.15557/PiMR.2021.0001;

• Cho­ro­by We­wnętrz­ne Szcze­kli­ka, Me­dy­cy­na Prak­tycz­na 2021.