Być może ten zwią­zek przy­czy­no­wo-skut­ko­wy wyda Wam się za­ska­ku­ją­cy, ale rze­czy­wi­ście ma­saż kro­cza wpły­wa na układ krwio­no­śny – na­stę­pu­je miej­sco­wa po­pra­wa krą­że­nia krwi, dzię­ki cze­mu po­pra­wia się na­tle­nie­nie tka­nek. Skó­ra sta­je się bar­dziej ela­stycz­na, dzię­ki miej­sco­we­mu roz­sze­rze­niu na­czyń krwio­no­śnych. Ma­saż mię­śni, przez po­pra­wę prze­pły­wu krwi, uspraw­nia też dre­naż lim­fa­tycz­ny.

Co nam daje ma­saż kro­cza?

Ale za­nim do tego przej­dzie­my, po­znaj­my naj­pierw ana­to­mię na­sze­go dna mied­ni­cy!

Skła­da­ją się na nie mię­śnie, wię­za­dła i po­wię­zi, two­rząc ra­zem „pod­ło­gę” (pe­lvic flo­or) dla na­rzą­dów mied­ni­cy mniej­szej – pę­che­rza, ma­ci­cy i od­byt­ni­cy. W ma­sa­żu kro­cza istot­nym bę­dzie uwzględ­nie­nie w war­stwie po­wierz­chow­nej mię­śnia opusz­ko­wo-gąb­cza­ste­go, kul­szo­wo-ja­mi­ste­go, po­przecz­ny po­wierz­chow­ny kro­cza, zwie­racz ze­wnętrz­ny od­by­tu oraz cen­trum ścię­gni­ste – per­ineum – po­ło­żo­ne po­mię­dzy wej­ściem do po­chwy a od­by­tem.

War­stwę głę­bo­ką two­rzy m.in pa­rzy­sty dźwi­gacz od­by­tu, któ­re­go roz­luź­nie­nie jest waż­ne w kon­tek­ście zwro­tu głów­ki dziec­ka w po­ro­dzie. Inne mię­śnie znaj­du­ją­ce się w mied­ni­cy mniej­szej (m. za­sła­niacz we­wnętrz­ny, m. gu­zicz­ny i grusz­ko­wa­ty) to mię­śnie, któ­re tak­że wy­ma­ga­ją roz­luź­nie­nia, gdyż ich wzmo­żo­ne na­pię­cie może po­wo­do­wać np. bóle pa­chwin w cią­ży, uczu­cie pro­mie­nio­wa­nia bólu od po­ślad­ka do nogi. War­to wte­dy skon­sul­to­wać się z fi­zjo­te­ra­peu­tą uro­gi­ne­ko­lo­gicz­nym.

Po­znaj ru­cho­mość swo­jej mied­ni­cy

Spró­buj roz­luź­niać mię­śnie dna mied­ni­cy w trak­cie od­da­wa­nia mo­czu czy wy­próż­nia­nia – pod­suń sto­łek pod sto­py tak, aby ko­la­na były wy­żej niż bio­dra. Nie przyj tyl­ko swo­bod­nie od­dy­chaj. Jest to pra­wi­dło­wy me­cha­nizm mik­cji i de­fe­ka­cji.

Usiądź wy­god­nie na krze­śle lub je­śli masz na pił­ce re­ha­bi­li­ta­cyj­nej. Spró­buj po­ru­szać mied­ni­cą – wy­ko­nać de­li­kat­nie od­wi­nię­cie i pod­wi­nię­cie mied­ni­cy (przo­do­po­chy­le­nie i ty­ło­po­chy­le­nie), ko­łysz mied­ni­cą na boki, za­kreśl ósem­ki, kół­ka w obie stro­ny. Te wszyst­kie ru­chy będę nie­zwy­kle przy­dat­ne pod­czas po­ro­du, za­rów­no w pierw­szej i dru­giej fa­zie po­ro­du, co może uła­twić dziec­ku wsta­wia­nie się w ka­nał rod­ny.

Spró­buj też wy­żej wy­mie­nio­nych ćwi­czeń w po­zy­cji sto­ją­cej lub po­zy­cji ko­lan­ko­wo-łok­cio­wej.

Przy­go­to­wa­nie do po­ro­du

Klu­czo­we w przy­go­to­wa­niu cia­ła ko­bie­ty do po­ro­du jest roz­luź­nia­nie struk­tur mię­śnio­wo-po­wię­zio­wych, ma­saż moż­na za­cząć od 36. ty­go­dnia cią­ży lub wcze­śniej po kon­sul­ta­cji z gi­ne­ko­lo­giem lub fi­zjo­te­ra­peu­tą uro­gi­ne­ko­lo­gicz­nym.

Ma­saż kro­cza we­wnętrz­ny bę­dzie nie­wska­za­ny w przy­pad­ku in­fek­cji po­chwy, na­to­miast ze­wnętrz­ny nie ma prze­ciw­wska­zań. Spró­buj ro­lo­wa­nia kro­cza na rol­le­rze lub pił­ce typu so­ft­ball ok. 20 cm – po­win­na być mi­ni­mal­nie na­pom­po­wa­na. Usiądź na niej w sia­dzie skrzyż­nym lub na pię­tach. Pod­łóż rol­ler lub pił­kę mię­dzy guzy kul­szo­we i de­li­kat­nie ko­łysz mied­ni­cą na boki – oko­ło 3 mi­nut.

Jak wy­ko­nać ma­saż kro­cza?

Ma­saż kro­cza po­wi­nien obej­mo­wać war­stwę ze­wnętrz­ną oraz prze­zpo­chwo­wo.

Za­cznij od war­stwy ze­wnętrz­nej

1. Umyj ręce.
2. Po­łóż się na boku lub na ple­cach np. na łóż­ku – mięk­kie pod­ło­że po­zwo­li Ci na roz­luź­nie­nie ca­łe­go cia­ła.
3. Prze­nieś uwa­gę na od­dech – od­dy­chaj spo­koj­nie przez nos, po­czuj jak Two­je dol­ne że­bra de­li­kat­nie roz­sze­rza­ją się na boki.
4. Roz­luź­nij bar­ki, szczę­kę, brzuch, uda, po­ślad­ki, po­chwę i zwie­racz od­by­tu. Prze­nieś uwa­gę na cia­ło – ma­saż kro­cza po­wi­nien być dla Cie­bie re­lak­su­ją­cy, bez­bo­le­sny w gra­ni­cach Two­je­go kom­for­tu.
5. Na­łóż na pal­ce ole­jek – znajdź punkt mię­dzy po­chwą a od­by­tem – de­li­kat­ny­mi ko­li­sty­mi ru­cha­mi roz­ma­suj oko­ło mi­nu­ty to miej­sce.
6. Na­stęp­nie prze­suń pal­ce w bok od cen­trum ścię­gni­ste­go w stro­nę do guza kul­szo­we­go. Roz­ma­suj de­li­kat­nie ru­cha­mi okręż­ny­mi pa­mię­ta­jąc, żeby po­wtó­rzyć tę czyn­ność obu­stron­nie. Ca­łość mo­żesz po­wtó­rzyć dwu­krot­nie – czas trwa­nia to oko­ło 6 mi­nut.

Przejdź do ma­sa­żu we­wnętrz­ne­go

Roz­luź­nie­nie naj­głęb­szej war­stwy – dźwi­ga­cza od­by­tu – pa­rzy­ste­go mię­śnia jest rów­nież nie­zwy­kle istot­ne. To miej­sce zwro­tu głów­ki dziec­ka w po­ro­dzie.

Wy­obraź so­bie, że Two­je wej­ście do po­chwy to tar­cza ze­ga­ra, od góry jest go­dzi­na 12:00 od od­by­tu go­dzi­na 6:00, sta­wy bio­dro­we to 3:00 i 6:00.

1. Umyj ręce.
2. Na­nieś na pa­lec wska­zu­ją­cy lub kciuk ole­jek.
3. Wsuń pa­lec do po­chwy na głę­bo­kość oko­ło pół­to­ra pa­licz­ka – za­trzy­maj się na go­dzi­nie 6 i za­cznij de­li­kat­nie od­dy­chać, po­czuj że Two­je dno mied­ni­cy roz­luź­nia się na wy­de­chu. Na­cią­gnij po­chwy do mo­men­tu kom­for­tu dla Cie­bie (praw­do­po­dob­nie to oko­ło 0,5 cm) roz­luź­nij się wraz z wy­de­chem.
4. Na­stęp­nie opra­cuj w ten spo­sób po­chwę za­czy­na­jąc od go­dzi­ny trze­ciej do 9:00, na każ­dą go­dzi­nę po­wtórz czyn­ność kil­ku­krot­nie.

O czym po­win­naś pa­mię­tać?

1. Nie wstrzy­muj od­de­chu.
2. Nie wchodź w ból w trak­cie ma­sa­żu.
3. Nie przyj.
4. Od­dy­chaj de­li­kat­nie w kie­run­ku kro­cza.
5. Cały czas ska­nuj cia­ło w po­szu­ki­wa­niu na­pięć np. je­śli na­pię­ły się po­ślad­ki lub zwie­racz od­by­tu – roz­luź­nij się – ska­nuj się od stóp do gło­wy. Ca­łość po­win­na za­jąć Ci mak­sy­mal­nie oko­ło 10 mi­nut.
6. Po­wta­rzaj ma­saż kro­cza co­dzien­nie od 36. ty­go­dnia cią­ży do po­ro­du.

War­to, że­byś wie­dzia­ła, że na roz­luź­nie­nie dna mied­ni­cy ma ogrom­ny wpływ po­zy­cja Two­je­go cia­ła. Po­sta­raj się po­znać po­zy­cje wer­ty­kal­ne. Zwróć uwa­gę na ko­la­na, po­win­ny być lek­ko zro­to­wa­ne do środ­ka oraz w li­nii bio­der. Kość krzy­żo­wa po­win­na być uwol­nio­na – ozna­cza to, że w po­ro­dzie kro­cze le­piej roz­luź­ni się w po­zy­cjach wer­ty­kal­nych, gdzie wspo­mo­że usta­wie­nie Two­je­go cia­ła w po­zy­cji ko­lan­ko­wo-łok­cio­wej, po­zy­cji kucz­nej, krze­sła po­ro­do­we­go, w opar­ciu o pił­kę re­ha­bi­li­ta­cyj­ną – gdzie opie­rasz się o pił­kę i ko­la­na­mi o pod­ło­gę lub le­żysz na boku.

W trak­cie po­ro­du nie­zwy­kle waż­na może być rola part­ne­ra po­ro­do­we­go – ma­saż ko­ści krzy­żo­wej, kom­pre­so­wa­nie ta­le­rzy bio­dro­wych, czy kontr­ucisk na sta­wy krzy­żo­wo-bio­dro­we w trak­cie skur­czów po­ro­do­wych.

Au­tor­ką ar­ty­ku­łu jest Ka­ta­rzy­na Pio­trow­ska, fi­zjo­te­ra­peut­ka uro­gi­ne­ko­lo­gicz­na.

Źró­dło:

• Barcz Ewa, Uro­gi­ne­ko­lo­gia – scho­rze­nia dna mied­ni­cy, Via Me­di­ca, 2017 Gdańsk
• Schün­ke, Schul­ze, Schu­ma­cher, Pro­me­te­usz, Ana­to­mia ogól­na I układ mię­śnio­wo- Po­wię­zio­wy, Med­pharm Pol­ska, 2009
• Iza­be­la Dem­biń­ska, Ro­dzić moż­na ła­twiej, Ofi­cy­na 4EM, 2019