W tym ar­ty­ku­le chcia­ła­bym przy­stęp­nie i po­rad­ni­ko­wo omó­wić Wam róż­ni­ce mię­dzy cha­rak­te­ry­stycz­ny­mi cho­ro­ba­mi obej­mu­ją­cy­mi gar­dło i jamę ust­ną. Dzię­ki temu może ła­twiej bę­dzie Wam zro­zu­mieć pro­ces ich róż­ni­co­wa­nia.

Źró­dła za­ka­żeń

Więk­szość in­fek­cji gar­dła to nie­spe­cy­ficz­ne za­ka­że­nia wi­ru­so­we. Je­śli ból gar­dła prze­bie­ga do­dat­ko­wo z ka­ta­rem – mó­wi­my o ty­po­wym prze­zię­bie­niu – we­dług kla­sy­fi­ka­cji ICD-10: J00 to „Ostre za­pa­le­nie nosa i gar­dła (prze­zię­bie­nie)”.

Ist­nie­je na­to­miast kil­ka za­ka­żeń gar­dła i jamy ust­nej o zna­nej etio­lo­gii i dość ty­po­wym prze­bie­gu (choć i tak czę­sto my­lo­nych).

Na­le­żą do nich:

• an­gi­na pa­cior­kow­co­wa,
• mo­no­nu­kle­oza za­kaź­na,
• en­te­ro­wi­ru­so­we pę­che­rzy­ko­we za­pa­le­nie jamy ust­nej (her­pan­gi­na),
• grzy­bi­cze za­pa­le­nie jamy ust­nej ob­ja­wia­ją­ce się pod po­sta­cią ple­śnia­wek,
• opryszcz­ko­we za­pa­le­nie jamy ust­nej.

An­gi­na pa­cior­kow­co­wa i mo­no­nu­kle­oza za­kaź­na

Dwie jed­nost­ki cho­ro­bo­we an­gi­ny pa­cior­kow­co­wej i mo­no­nu­kle­ozy za­kaź­nej prze­bie­ga­ją przede wszyst­kim z za­ję­ciem mig­dał­ków pod­nie­bien­nych.

W obu przy­pad­kach mig­dał­ki są po­więk­szo­ne, czer­wo­ne, z na­lo­ta­mi. To­wa­rzy­szy im wy­so­ka go­rącz­ka oraz po­więk­sze­nie wę­złów chłon­nych szyi. Nie­raz (zwłasz­cza w przy­pad­ku mo­no­nu­kle­ozy za­kaź­nej) znacz­ne.

Do­dat­ko­wo:

• cho­rzy na mo­no­nu­kle­ozę za­kaź­ną mogą mieć po­więk­szo­ną wą­tro­bę i śle­dzio­nę, za­pa­le­nie spo­jó­wek, wy­syp­kę,
• u pa­cjen­tów z an­gi­ną pa­cior­kow­co­wą – ból gar­dła, go­rącz­ka, po­więk­sze­nie mig­dał­ków i wę­złów chłon­nych są za­zwy­czaj je­dy­ny­mi ob­ja­wa­mi.

Wy­jąt­kiem jest szcze­gól­na ma­ni­fe­sta­cja za­ka­że­nia pa­cior­kow­ca­mi – szkar­la­ty­na, w któ­rej an­gi­nie to­wa­rzy­szy wy­syp­ka oraz cha­rak­te­ry­stycz­ny wy­gląd ję­zy­ka.

Jak wy­glą­da dia­gno­sty­ka?

Do po­sta­wie­nia dia­gno­zy an­gi­ny pa­cior­kow­co­wej lub mo­no­nu­kle­ozy za­zwy­czaj wy­star­cza­ją­cy jest ob­raz kli­nicz­ny. W przy­pad­ku tej pierw­szej po­moc­na jest ska­la Cen­to­ra (omó­wio­na w wy­żej wspo­mnia­nym ar­ty­ku­le).

W ra­zie wąt­pli­wo­ści moż­na się wspo­móc do­dat­ko­wy­mi ba­da­nia­mi. W przy­pad­ku an­gi­ny po­twier­dze­nie za­ka­że­nia pa­cior­kow­cem może dać tzw. Strep test – szyb­ki test płyt­ko­wy (po­dob­ny do tych na CO­VID-19), któ­ry wy­ko­nu­je­my po­bie­ra­jąc wy­maz z mig­dał­ków. Ta­kie te­sty są po­wszech­nie do­stęp­ne w ap­te­kach a od 1.07.2022 r. są rów­nież re­fun­do­wa­ne w POZ.

Po­twier­dze­nie la­bo­ra­to­ryj­ne mo­no­nu­kle­ozy jest nie­co bar­dziej skom­pli­ko­wa­ne, gdyż wy­ma­ga po­bra­nia krwi.

W przy­pad­ku ba­dań z krwi mamy dwie opcje:

• szyb­szą – tzw. szyb­ki test la­tek­so­wy, któ­re­go wy­nik mamy za­zwy­czaj tego sa­me­go dnia. Wy­kry­wa on nie­swo­iste prze­ciw­cia­ła he­te­ro­fil­ne, któ­re mogą nie być obec­ne u dzie­ci <12. roku życia, więc w najmłodszej grupie może nie być wystarczający.
• dru­gą opcją jest ba­da­nie swo­istych prze­ciw­ciał – bar­dzo swo­iste, ale droż­sze i na wy­nik za­zwy­czaj trze­ba po­cze­kać dłu­żej.

Je­śli cho­dzi o za­pa­le­nia jamy ust­nej, en­te­ro­wi­ru­so­we i opryszcz­ko­we, oba prze­bie­ga­ją z obec­no­ścią pę­che­rzy­ków w ja­mie ust­nej. W za­leż­no­ści od eta­pu, na ja­kim ba­da­my dziec­ko.