Za­cznij­my od tego, że nad­wa­ga i oty­łość sta­ły się dziś głów­nym mo­to­rem mar­ke­tin­go­wych ak­cji, od­wo­łu­ją­cych się m.in. do wy­bo­ru si­łow­ni, czy die­ty pu­deł­ko­wej, tym­cza­sem jest to za­gad­nie­nie o znacz­nie głęb­szym pod­ło­żu.

Przede wszyst­kim jest to alar­mu­ją­cy pro­blem zdro­wot­ny, któ­ry do­ty­ka co­raz więk­szą licz­bę dzie­ci i mło­dzie­ży. Nie­ste­ty nad­miar ki­lo­gra­mów u dziec­ka czę­sto nie wzbu­dza nie­po­ko­ju ro­dzi­ców, któ­rzy wciąż wie­rzą, że „samo mi­nie”, lub co gor­sze ba­ga­te­li­zu­ją pro­blem, bo uwa­ża­ją, że nad­miar ki­lo­gra­mów wpły­wa wręcz po­zy­tyw­nie na jego roz­wój.

Dla­cze­go oty­łość u dzie­ci jest groź­na?

Tym­cza­sem nad­mier­na masa cia­ła u Two­jej po­cie­chy zwięk­sza ry­zy­ko roz­wo­ju za­bu­rzeń od­ży­wia­nia oraz roz­wi­nię­cia się wie­lu cho­rób w póź­niej­szym wie­ku.

Oty­łe dziec­ko to cho­re dziec­ko i przy­szły oty­ły do­ro­sły. Nie ba­ga­te­li­zuj tego. Je­śli chcesz za­dbać o jego zdro­wie i uchro­nić je przed skut­ka­mi nad­wa­gi i oty­ło­ści za­cznij dzia­łać już te­raz.

Oty­łość u dzie­ci – sta­ty­sty­ki

Oty­łość to jed­na z naj­szyb­ciej roz­prze­strze­nia­ją­cych się cho­rób cy­wi­li­za­cyj­nych XXI wie­ku. Do­ty­ka co­raz więk­szej licz­by osób do­ro­słych, dzie­ci i mło­dzie­ży, sta­no­wiąc pro­blem o cha­rak­te­rze glo­bal­nym. Nie­gdyś nad­wa­ga i oty­łość uwa­ża­ne były za pro­blem głów­nie kra­jów o wy­so­kim do­cho­dzie, jed­nak obec­nie roz­wi­ja­ją się one tak­że w kra­jach o ni­skim i śred­nim do­cho­dzie.

Czę­sto­tli­wość wy­stę­po­wa­nia nad­wa­gi i oty­ło­ści wśród dzie­ci i mło­dzie­ży w ostat­nich 40 la­tach wzro­sła w wie­lu kra­jach w Eu­ro­pie i na świe­cie. Naj­wyż­szy od­se­tek dzie­ci i mło­dzie­ży z nad­mier­ną masą cia­ła wy­stę­pu­je w Sta­nach Zjed­no­czo­nych oraz kra­jach Eu­ro­py po­łu­dnio­wej i za­chod­niej.

We­dług da­nych In­sty­tu­tu Ży­wie­nia i Żyw­no­ści z 2018 r. pol­skie dzie­ci tyją naj­szyb­ciej w Eu­ro­pie. W la­tach 70. ubie­głe­go wie­ku nad­mier­ną masę cia­ła no­to­wa­no w Pol­sce u mniej niż 10% uczniów.

Obec­nie we­dług da­nych Na­ro­do­we­go Fun­du­szu Zdro­wia z po­wo­du nad­mia­ru ki­lo­gra­mów cier­pi w Pol­sce 31% chłop­ców i 20% dziew­czy­nek, a z oty­ło­ścią zma­ga się już 13% chłop­ców i 5% dziew­czy­nek.

Ba­da­cze prze­wi­du­ją, że do 2030 roku na ca­łym świe­cie oty­łość do­tknie po­nad 100 mi­lio­nów dzie­ci w wie­ku od 5 do 9 lat i 150 mi­lio­nów na­sto­lat­ków w wie­ku 10-19 lat. To pra­wie 13% wszyst­kich dzie­ci i mło­dzie­ży na ca­łym świe­cie. Ba­da­cze prze­wi­du­ją rów­nież, że wśród dzie­ci zwięk­szy się licz­ba scho­rzeń zwią­za­nych z oty­ło­ścią.

Oty­łość u dzie­ci – kon­se­kwen­cje i cho­ro­by

Oty­łość nie­sie za sobą kon­se­kwen­cje zdro­wot­ne i psy­cho­lo­gicz­ne nie tyl­ko w okre­sie dzie­ciń­stwa i doj­rze­wa­nia, ale tak­że w do­ro­sło­ści. Ba­da­cze stwier­dzi­li, że wy­stę­po­wa­nie oty­ło­ści u mło­dzie­ży wią­że się ze zwięk­szo­ną za­cho­ro­wal­no­ścią i śmier­tel­no­ścią po 50 la­tach ży­cia, bez wzglę­du na to ile wa­ży­ły w wie­ku do­ro­słym.

Nad­wa­ga i oty­łość u dzie­ci zwięk­sza­ją ry­zy­ko wy­stą­pie­nia licz­nych cho­rób i do­le­gli­wo­ści:

• trud­no­ści w od­dy­cha­niu (bez­dech sen­ny, ast­ma oskrze­lo­wa),
• za­bu­rze­nia mię­śnio­wo-szkie­le­to­we i or­to­pe­dycz­ne – w tym zwięk­szo­ne ry­zy­ko zła­mań,
• nad­ci­śnie­nie,
• nie­al­ko­ho­lo­we­go stłusz­cze­nie wą­tro­by,
• cho­ro­by ne­rek,
• za­bu­rze­nia go­spo­dar­ki wę­glo­wo­da­no­wej (in­su­li­no­opor­ność, stan przed­cu­krzy­co­wy, cu­krzy­ca typu 2),
• ze­spół po­li­cy­stycz­nych jaj­ni­ków,
• za­bu­rze­nia płod­no­ści,
• zwięk­szo­ne ry­zy­ko no­wo­two­rów w wie­ku do­ro­słym,
• po­wi­kła­nia ser­co­wo-na­czy­nio­we – za­wał ser­ca, udar mó­zgu w wie­ku do­ro­słym.

Jed­nak oty­łość w dzie­ciń­stwie to nie tyl­ko pro­ble­my zdro­wot­ne. To rów­nież trud­no­ści psy­cho­lo­gicz­ne i gor­sza so­cja­li­za­cja. Dzie­ci cho­ru­ją­ce na oty­łość do­świad­cza­ją styg­ma­ty­za­cji za­rów­no przez do­ro­słych, jak i swo­ich ró­wie­śni­ków.

Są za­stra­sza­ne i szy­ka­no­wa­ne, co może prze­kła­dać się na mniej­szą pew­ność sie­bie, bier­ność czy wy­co­fa­nie lub prze­ciw­nie, na złość i agre­sję.

Licz­ne ba­da­nia na­uko­we do­wio­dły, że oso­by oty­łe wy­ka­zu­ją ne­ga­tyw­ny ob­raz wła­snej oso­by, mają ob­ni­żo­ną sa­mo­oce­nę, ob­ni­żo­ne po­czu­cie wła­snej sku­tecz­no­ści. Czę­sto cier­pią na za­bu­rze­nia na­stro­ju, któ­rych skut­kiem może być de­pre­sja.

Nie­po­ko­ją­ce jest rów­nież to, że dzie­ci i mło­dzież z oty­ło­ścią z du­żym praw­do­po­do­bień­stwem wy­ro­sną na oty­łych do­ro­słych z ca­łym ba­ga­żem zdro­wot­nych, spo­łecz­nych i eko­no­micz­nych kon­se­kwen­cji ob­ni­ża­ją­cych ja­kość i dłu­gość ich ży­cia.

Źró­dła:

• https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zy­wie­nia/nad­wa­ga-i-oty­losc-wsrod-dzie­ci-i-mlo­dzie­zy/
• https://www.nfz.gov.pl/ak­tu­al­no­sci/ak­tu­al­no­sci-cen­tra­li/oty­losc-cho­ro­ba-wagi-ciez­kiej,7355.html
• https://www.worl­do­be­si­ty.org/mem­ber­sa­rea/glo­bal-atlas-on-chil­dho­od-obe­si­ty
• https://jo­ur­nals.via­me­di­ca.pl/eoizpm/ar­tic­le/view­Fi­le/26087/20897