USG cią­ży wcze­snej, czy­li to przed 11. ty­go­dniem. Mimo, że nie jest to USG „obo­wiąz­ko­we” to zde­cy­do­wa­łam się o tym na­pi­sać, bo tak na­praw­dę więk­szość ko­biet w Pol­sce ma ta­kie USG wy­ko­ny­wa­ne.

Spis tre­ści:

1. Dla­cze­go war­to wy­ko­nać USG wcze­snej cią­ży?
2. Jak wy­glą­da ba­da­nie USG wcze­snej cią­ży?
3. Jak li­czyć wiek cią­ży?
4. Pu­ste jajo pło­do­we
5. Po­ja­wie­nie się za­rod­ka
6. Tęt­no pło­du
7. Roz­wój za­rod­ka

Dla­cze­go war­to wy­ko­nać USG wcze­snej cią­ży?

• Ko­bie­ta jest spo­koj­niej­sza wi­dząc, że cią­ża się roz­wi­ja.
• Mo­że­my spraw­dzić czy cią­ża na pew­no jest we­wnątrz­ma­cicz­na – nie­roz­po­zna­na cią­ża ek­to­po­wa to po­waż­ne za­gro­że­nie zdro­wia a na­wet ży­cia dla ko­bie­ty.
• W tym okre­sie naj­do­kład­niej mo­że­my oce­nić wiek cią­ży.
• Je­że­li jest to cią­ża mno­ga, to w tym okre­sie mo­że­my naj­do­kład­niej oce­nić ko­smów­ko­wość – co jest bar­dzo istot­ne w za­pla­no­wa­niu dal­szej opie­ki.

Jak wy­glą­da ba­da­nie USG wcze­snej cią­ży?

Ba­da­nie tech­nicz­nie jest bar­dzo pro­ste, po­tra­fi je wy­ko­nać każ­dy gi­ne­ko­log, jed­nak sama in­ter­pre­ta­cja wy­ni­ku wy­ma­ga pew­nej szcze­gó­ło­wej wie­dzy na te­mat roz­wo­ju struk­tur cią­żo­wych oraz sa­me­go wzra­sta­nia sa­me­go za­rod­ka na wcze­snym eta­pie.

USG cią­ży wcze­snej po­win­no być wy­ko­na­ne prze­zpo­chwo­wo. Oko­ło 9. ty­go­dnia cią­ży – u czę­ści ko­biet bę­dzie, w szcze­gól­no­ści tych bar­dzo szczu­płych, moż­na zo­ba­czyć za­ro­dek już przez po­wło­ki brzusz­ne, jed­nak u zde­cy­do­wa­nej więk­szo­ści ba­da­niem z wy­bo­ru jest wła­śnie USG prze­zpo­chwo­we.

USG prze­zpo­chwo­we jest bez­piecz­ne – nie sta­no­wi żad­ne­go za­gro­że­nia dla cią­ży.

Je­śli chcesz za­cho­wać po­rzą­dek w swo­ich licz­nych do­ku­men­tach me­dycz­nych zwią­za­nych z cią­żą, po­le­ca­my nasz spe­cjal­ny se­gre­ga­tor dla ko­biet w cią­ży.

Jak li­czyć wiek cią­ży?

Aby zro­zu­mieć dal­szą część tek­stu mu­szę w roli wstę­pu na­pi­sać po­now­nie jak li­czy­my wiek cią­ży. Bo­wiem, mimo po­tocz­ne­go po­ję­cia, że cią­ża za­czy­na się w mo­men­cie, gdy plem­nik za­płod­ni jajo – tak na­praw­dę my gi­ne­ko­lo­dzy li­czy­my ten mo­ment za­płod­nie­nia jako skoń­czo­ny 2. ty­dzień cią­ży (na­wet je­że­li Wa­sza mie­siącz­ka była wca­le nie 2 ty­go­dnie temu a np. ty­dzień temu lub 4 ty­go­dnie temu).

Zro­zu­mie­nie tego jest bar­dzo istot­ne, aby da­lej in­ter­pre­to­wać ob­raz jaki uzy­ska­my na pierw­szym ba­da­niu USG.

Od mo­men­tu za­płod­nie­nia, za ko­lej­ne 2 ty­go­dnie nor­mal­nie po­ja­wi­ła­by się mie­siącz­ka. Je­że­li do­szło do za­płod­nie­nia i za­gnież­dże­nia (oko­ło 7-12 dni po­źniej) to mie­siącz­ka się nie po­ja­wi. Jest to pierw­szy znak dla ko­bie­ty, że może być w cią­ży.

• Ile trwa cią­ża? Jak ob­li­czyć wiek cia­ży?

Je­że­li ma re­gu­lar­ne cy­kle i wy­ko­na w dniu spo­dzie­wa­nej mie­siącz­ki ba­da­nie bHCG (test cią­żo­wy) z krwi to po­ziom, jaki uzy­ska bę­dzie mniej wię­cej 200 U/l. Dla­cze­go o tym pi­szę w po­ście o USG wcze­snej cią­ży – a już tłu­ma­cze. Po­nie­waż, naj­wcze­śniej­szy ob­jaw cią­ży w USG mo­że­my zo­ba­czyć jak bHCG wy­no­si oko­ło 1000 U/l.

Do­dat­ko­wo, w zdro­wej cią­ży bHCG po­dwa­ja się co 48 h – to po raz pierw­szy zo­bra­zo­wa­nia pę­che­rzy­ka cią­żo­we­go (czy­li pierw­sze­go ob­ja­wu ul­tra­so­no­gra­ficz­ne­go cią­ży – ge­sta­tio­nal sac GS) w ma­ci­cy mo­że­my się spo­dzie­wać nie wcze­śniej niż ok. 4 ty­go­dnie i 5 dni.

Jest to waż­ne w kon­tek­ście cią­ży ek­to­po­wej – je­że­li mamy bHCG po­wy­żej 1000U/l i nie wi­dać cią­ży ma­ci­cy to jest to po­waż­ny sy­gnał, że cią­ża może być po­za­ma­cicz­na. W ta­kim wy­pad­ku wska­za­ne jest mo­ni­to­ro­wa­nie na­ra­sta­nia bHCG co 48 h – w cią­ży po­za­ma­cicz­nej za­sad­ni­czo nie bę­dzie się po­dwa­jać, tyl­ko przy­rost bę­dzie mniej­szy.

Jak mi­nie 5 ty­go­dni (czy­li 3 ty­go­dnie od za­płod­nie­nia) – pę­che­rzyk cią­żo­wy w zdro­wej cią­ży po­wi­nien już u każ­dej ko­bie­ty być wi­docz­ny w ma­ci­cy.

Na tym eta­pie nie wi­dać jesz­cze ko­lej­nej struk­tu­ry, któ­ra się po­ja­wia czy­li pę­che­rzy­ka żółt­ko­we­go (yolk sac YS) – jest to taka jak­by spi­żar­nia z po­kar­mem dla bar­dzo wcze­snej cią­ży.

Pę­che­rzyk żółt­ko­wy po­ja­wia się ok. 5 tyg + 2 dni do 5 tyg + 5 dni. Za­zwy­czaj, gdy pę­che­rzyk cią­żo­wy (GS) ma śred­ni­cę 8-10 mm.

Pu­ste jajo pło­do­we

Je­że­li pę­che­rzyk cią­żo­wy ma śred­ni­cę 25 mm i nie ma pę­che­rzy­ka żółt­ko­we­go świad­czy to o tym, że jest to tak zwa­ne pu­ste jajo pło­do­we – czy­li cią­ża, któ­ra na bar­dzo wcze­snym eta­pie – wła­śnie na eta­pie gdy po­wsta­je pę­che­rzyk żółt­ko­wy, prze­sta­ła się roz­wi­jać pra­wi­dło­wo.

Jed­nak przy tym ze­spo­le, czę­sto sam pu­sty pę­che­rzyk cią­żo­wy może się roz­wi­jać do dość spo­rych roz­mia­rów, nie zna­my do­kład­nie przy­czy­ny, dla­cze­go cią­ża nie do­sta­je sy­gna­łu, że ma swój roz­wój za­trzy­mać. Roz­po­zna­nie pu­ste­go jaja jest czę­sto bar­dzo szo­ku­ją­ce dla ko­biet – po­nie­waż czu­ją się one w cią­ży – mają ob­ja­wy, mają wzrost bHC, a jed­nak cią­ża nie jest pra­wi­dło­wa.

Pu­ste jajo za­zwy­czaj nie na­wra­ca i ko­lej­na cią­ża jest u zde­cy­do­wa­nej więk­szo­ści ko­biet pra­wi­dło­wa.

Po­ja­wie­nie się za­rod­ka

Wra­ca­jąc do roz­wo­ju na­szej pra­wi­dło­wej cią­ży. Pę­che­rzyk żółt­ko­wy ma po­cząt­ko­wo śred­ni­ce 2-3 mm i z bie­giem ty­go­dni po­więk­sza się do 6 mm.

Je­że­li pę­che­rzyk żółt­ko­wy jest więk­szy niż 7 mm to jest nie­ko­rzyst­ny ob­jaw.

Do­słow­nie 1-2 dni po po­ja­wie­niu się pę­che­rzy­ka żółt­ko­we­go po­ja­wia się za­ro­dek. Roz­wi­ja się on na brze­gu pę­che­rzy­ka żółt­ko­we­go i po­cząt­ko­wo wy­glą­da jak „pier­ścio­nek z bry­lan­tem”.

Oko­ło 5 ty­go­dnia 5 dni po­ja­wia się tęt­no u za­rod­ka – ma on wte­dy za­zwy­czaj oko­ło 3 mm dłu­go­ści CRL (crown rump length). Tęt­no musi się po­ja­wić do cza­su jak za­ro­dek ma 6 mm (czy­li ok 6 tyg +1 dzień) – je­że­li u za­rod­ka 6 mm nie ma tęt­na to zna­czy to nie­ste­ty, że cią­ża się nie roz­wi­ja.

Tęt­no pło­du

Tęt­no pło­du (FHR – fe­tal he­art rate) na sa­mym po­cząt­ku jest po­dob­ne do tęt­na mat­ki oko­ło 70-80 ude­rzeń na mi­nu­tę. Wzra­sta ono z każ­dym dniem i oko­ło 9. ty­go­dnia cią­ży osią­ga naj­szyb­szy rytm oko­ło 175 ude­rzeń na mi­nu­tę.

Do­nie­sie­nia na­uko­we po­da­ją, ze pod­wyż­szo­na ener­gia USG dop­ple­ra może być nie­ko­rzyst­na – choć ba­da­nia nie były na ludz­kich za­rod­kach, ze wzglę­dów oczy­wi­stych.

Obec­nie są za­le­ce­nia, aby do 8. ty­go­dnia cią­ży nie słu­chać tęt­na pło­du tyl­ko ob­ra­zo­wać je za po­mo­cą tak zwa­ne­go Mo­tion- mode (M-Mode). Naj­ogól­niej tłu­ma­cząc to – pa­trzy­my ile razy ser­dusz­ko bije.

Roz­wój za­rod­ka

Do 11. ty­go­dnia cią­ży wszyst­kie za­rod­ki roz­wi­ja­ją się w tym sa­mym tem­pie. Na pod­sta­wie po­mia­ru CRL – czy­li dłu­go­ści za­rod­ka, mo­że­my bar­dzo do­kład­nie (co do dnia) okre­ślić wiek cią­ży.

War­to jed­nak pa­mię­tać – że za­kła­da­my tu, że ko­bie­ta mia­ła re­gu­lar­ne mie­siącz­ki. Więc je­że­li u was wiek cią­ży nie zga­dza się z dłu­go­ścią za­rod­ka – nie zna­czy to, że cią­ża jest cho­ra – ozna­cza to, że jest młod­sza lub star­sza.

Naj­trud­niej­sze dla pa­cjen­tek są sy­tu­acje, gdy cią­ża jest młod­sza niż się spo­dzie­wa­ją – o czym z oczy­wi­stych wzglę­dów mogą nie wie­dzieć.

Pa­cjent­ka robi test cią­żo­wy – od­li­cza­jąc dni, cze­ka te dwa ty­go­dnie, bo ko­le­żan­ka jej po­wie­dzia­ła, w in­ter­ne­cie prze­czy­ta­ła lub pa­mię­ta z po­przed­niej cią­ży, że nie war­to iść na USG wcze­śniej niż za 2 ty­go­dnie od te­stu (gdy cią­ża teo­re­tycz­nie ma 6 ty­go­dni skoń­czo­ne i bę­dzie już tęt­no).

Pa­cjent­ka idzie na USG z du­szą na ra­mie­niu, a tam w USG wi­dać tyl­ko pę­che­rzyk cią­żo­wy. Oko­ło 5 mm, bez pę­che­rzy­ka żółt­ko­we­go, bez za­rod­ka. Pa­cjent­ka jest prze­ra­żo­na. Cią­ża nie żyje, nie ma tęt­na – tym cza­sem u zde­cy­do­wa­nie więk­szo­ści cią­ża jest po pro­stu o ty­dzień młod­sza.

Ko­bie­ta mia­ła owu­la­cje ty­dzień po­źniej niż w „kla­sycz­nym”, 28-dnio­wym cy­klu. Ob­raz USG od­po­wia­da zdro­wej cią­ży, ale nie 6 ty­go­dnio­wej tyl­ko 5 ty­go­dnio­wej.

Co w ta­kiej sy­tu­acji zro­bić? Nie pa­ni­ko­wać – wró­cić na USG za 2 ty­go­dnie. Wte­dy już na pew­no musi być za­rów­no za­ro­dek jak i tęt­no.

Prze­czy­taj wię­cej o ko­lej­nych USG w cią­ży:

• USG po­łów­ko­we w cią­ży
• USG III try­me­stru