Zwięk­szo­na prze­zier­ność kar­ku pło­du i co da­lej? Każ­da ko­bie­ta (i każ­dy męż­czy­zna), któ­ra usły­sza­ła, że ich dziec­ko ma zwięk­szo­ną prze­zier­ność kar­ko­wą w ba­da­niu USG I try­me­stru, na pew­no w pierw­szym mo­men­cie za­mar­ła. Była prze­ko­na­na, że zwięk­szo­na prze­zier­ność kar­ko­wa (NT – mnu­chal trans­ul­cen­cy) rów­na się cho­re dziec­ko.

Chcia­ła­bym tu Wam po­ka­zać pew­ną bar­dzo waż­ną ta­be­lę, że­by­ście zro­zu­mie­li, że u zde­cy­do­wa­nej więk­szo­ści z was uro­dzi się zu­peł­nie zdro­we dziec­ko! Dla tych z Was, któ­rzy są sta­ty­sty­ka­mi lub pra­cu­ją dużo z licz­ba­mi ta ta­bel­ka wyda się czy­tel­na. Zda­ję so­bie spra­wę, że jed­nak dla więk­szo­ści osób po­ję­cia „<95 centyla” lub „95-99 centyla” niewiele znaczą.

Cen­ty­le to taka mia­ra, któ­ra po­rów­nu­je, jak dany po­miar ma się do in­nych osob­ni­ków w tym sa­mym wie­ku.

Wiek cią­ży okre­śla się w tym okre­sie cią­ży za po­mo­cą CRL (dłu­go­ści cie­mie­nio­wo-sie­dze­nio­wej).

• 45 mm płód ma do­kład­nie 11 tyg. 1 dzień,
• a 84 mm płód ma do­kład­nie 14 tyg. 1 dzień.

Dla każ­dej dłu­go­ści dziec­ka są okre­ślo­ne cen­ty­le, czy­li po­tocz­nie „nor­my” prze­zier­no­ści kar­ku (NT- nu­chal trans­ul­cen­cy).

Oto one:

• Jak wi­dzi­cie war­to­ści po­wy­żej 95 per­cen­ty­la będą inne dla każ­dej dłu­go­ści pło­du.
• U dzie­ciąt­ka 45 mm NT 2,1 mm bę­dzie war­to­ścią po­wy­żej 95 per­cen­ty­la, a dla dzie­ciąt­ka 84 mm – NT 2,8 mm bę­dzie war­to­ścią po­wy­żej 95 per­cen­ty­la.
• Li­nia zie­lo­na to 50 per­cen­tyl, czy­li śred­nia war­tość NT dla da­nej dłu­go­ści pło­du.
• Li­nie czer­wo­ne okre­śla­ją tak zwa­ny prze­dział norm po­mię­dzy 5 a 95 per­cen­ty­lem.

Waż­na uwa­ga – ni­skie NT (po­ni­żej 5 per­cen­ty­la) nie sta­no­wi żad­ne­go zwięk­szo­ne­go ry­zy­ka. Jest po pro­stu dość rzad­kie, ale nie po­win­no bu­dzić nie­po­ko­ju.

Je­że­li je­ste­ście w tej gru­pie 5% ro­dzi­ców dzie­ci ze zwięk­szo­nym NT, czy­li po­wy­żej 95% – wy­dru­kuj­cie so­bie tę pierw­szą ta­bel­kę i po­wie­ście na lo­dów­ce, niech co­dzien­nie wam przy­po­mi­na jak duże są szan­se, że dziec­ko bę­dzie zu­peł­nie zdro­we. A jak małe są szan­se, że rze­czy­wi­ście uro­dzi się cho­re.

Dla­cze­go NT jest u tylu zdro­wych dzie­ci zwięk­szo­ne?

Tego nie­ste­ty nie wie­my. Tyl­ko u czę­ści dzie­ci znaj­du­je­my na to „po­wód” – cho­ro­by. U więk­szo­ści po pro­stu tak jest i nie wią­że się to z żad­ny­mi po­wi­kła­nia­mi. Tak, jak każ­dy z nas wy­glą­da in­a­czej, tak i in­a­czej wy­glą­da­ją dzie­ciąt­ka w brzu­chu i mają inne po­mia­ry, cho­ciaż­by gru­bo­ści kar­ku.

Moż­li­we przy­czy­ny pod­wyż­szo­ne­go NT to:

• wady chro­mo­so­mal­ne (np. Ze­spół Do­wna),
• wady ser­ca,
• rzad­sze wady ge­ne­tycz­ne (np. Ze­spół Di Geo­r­ge’a).

Peł­ne na­uko­we opra­co­wa­nie przy­czyn zwięk­szo­ne­go NT znaj­dzie­cie pod tym lin­kiem:

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/ar­tic­les/PMC3279164/

Jed­nak naj­waż­niej­sze jest, aby po­now­nie pod­kre­ślić, że zwięk­szo­ne NT, nie jest jed­no­znacz­ne z cho­ro­bą dziec­ka. Może być tak zwa­ną „od­mia­ną nor­my” (va­riant of nor­mal) i dzie­je się tak bar­dzo czę­sto. Do­kład­ne czę­sto­ści ma­cie po­da­ne w tej waż­nej ta­bel­ce na po­cząt­ku tego wpi­su.

Ta­be­lę stwo­rzy­ło FMF prof. Ni­co­la­ide­sa i jest przez przez nie­go opu­bli­ko­wa­na, ale nie­ste­ty wie­le pa­cjen­tek nie ma do­stę­pu do ta­kich da­nych. Ra­czej sły­szą: „jest wy­so­kie NT, jest źle”. A jak wpi­szą na do­da­tek „wy­so­kie NT” w wy­szu­ki­war­kę to już bar­dzo cięż­ko o rze­tel­ne dane.

A ja chcę Wam tym po­stem po­wie­dzieć, że źle nie musi być. Może być zu­peł­nie do­brze.  Nie zna­czy to, że ma­cie spra­wę ba­ga­te­li­zo­wać.

Po­win­ny­ście wy­ko­nać ko­lej­ne ba­da­nia:

• do­kład­ne USG po­łów­ko­we z oce­ną ca­łej ana­to­mii pło­du,
• za­le­ca­ne jest też przy zwięk­szo­nym NT szcze­gó­ło­we echo ser­ca pło­du ok. 20. ty­go­dnia cią­ży,
• roz­wa­że­nie ba­dań oce­nia­ją­cych ka­rio­typ pło­du, je­że­li osza­co­wa­ne ry­zy­ko w USG w pierw­szym try­me­strze z te­stem po­dwój­nym, czy­li PAPP-A wy­szło wyż­sze niż 1:300 (ba­da­nia in­wa­zyj­ne jak am­nio­punk­cja),
• nie­in­wa­zyj­ne ba­da­nia wol­ne­go pło­do­we­go DNA z krwi mat­ki, je­że­li ry­zy­ko wy­szło po­śred­nie, czy­li po­mię­dzy 1:300 a 1:1000.

Pew­nie wszy­scy, któ­rzy tra­fi­li na ten wpis z po­wo­du zwięk­szo­ne­go NT za­sta­na­wia­cie się: dla­cze­go ta prze­zier­ność wy­szła u mo­je­go dzie­ciąt­ka pod­wyż­szo­na?

Co to jest ta prze­zier­ność kar­ku?

Aby zro­zu­mieć czym jest prze­zier­ność kar­ku, mu­si­my nie­co zro­zu­mieć bu­do­wę tka­nek pło­du na prze­ło­mie I i II try­me­stru.

Skó­ra po­kry­wa luź­no cia­ło, nie jest tak jak u nas do­ro­słych przy­twier­dzo­na do tkan­ki pod­skór­nej. Dzie­ciąt­ko na tym eta­pie nie ma jesz­cze ani tłusz­czu, ani ja­kiej­kol­wiek tkan­ki pod­skór­nej. Na­to­miast ma już bar­dzo do­brze wy­kształ­co­ny układ krwio­no­śny oraz układ chłon­ny. Na­czy­nia chłon­ne (brzyd­ko mó­wiąc taka ka­na­li­za­cja w na­szym cie­le) zbie­ra­ją płyn i pro­duk­ty prze­mia­ny ma­te­rii, któ­re nie zo­sta­ły ode­bra­ne na­czy­nia­mi krwio­no­śny­mi.

Uwa­ża się, że za zwięk­szo­ną war­tość prze­zier­no­ści kar­ku od­po­wia­da wła­śnie nie­wy­dol­ny układ chłon­ny, albo zbyt­nio ob­cią­żo­ny układ krwio­no­śny. Je­den lub dru­gi układ nie na­dą­ża z od­bie­ra­niem pły­nów tkan­ko­wych i two­rzy się mniej­szy lub więk­szy zbior­nik tego pły­nu po­mię­dzy struk­tu­ra­mi kost­ny­mi kar­ku, a luź­no na nich le­żą­cą skó­rą.

Mię­dzy in­ny­mi dla­te­go zwięk­szo­ne NT może też być pierw­szym ob­ja­wem wad ser­ca. Cza­sa­mi jed­nak ta „nie­wy­dol­ność” jest przej­ścio­wa – zu­peł­nie zni­ka i do koń­ca cią­ży nie wie­my co ją po­wo­do­wa­ło.

I tej opcji Wam ży­czę, ale za­nim tę opcję za­ło­ży­my wy­ko­naj­cie wszyst­kie za­le­co­ne przez wa­sze­go le­ka­rza gi­ne­ko­lo­ga ba­da­nia do­dat­ko­we.